Chúng tôi về Mồ Sì San - xã vùng cao biên giới của huyện Phong Thổ, một trong những địa phương đã có nhiều giải pháp hiệu quả trong công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số. Trước đây, đa số người dân chỉ quen với sản xuất nông nghiệp tự cung tự cấp, thiếu kỹ năng nghề và việc làm ổn định. Để khắc phục tình trạng này, chính quyền xã phối hợp với các cơ quan chức năng mở các lớp đào tạo nghề ngắn hạn như chăn nuôi, trồng trọt theo hướng sản xuất hàng hóa, sửa chữa xe máy, kỹ thuật xây dựng, dệt thổ cẩm… Đặc biệt, nhiều lao động sau khi được đào tạo đã có việc làm tại các doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc khởi nghiệp ngay tại địa phương.

Cán bộ xã Mồ Sì San tuyên truyền về đào tạo nghề và xuất khẩu lao động đến người dân trong xã.

Ông Tẩn Chin Lùng - Chủ tịch UBND xã Mồ Sì San, chia sẻ: “Chúng tôi xác định đào tạo nghề gắn với nhu cầu thực tế của thị trường lao động là nhiệm vụ quan trọng giúp dân giảm nghèo bền vững. Cùng với đó, xã chỉ đạo các tổ chức đoàn thể tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các nguồn vốn hỗ trợ để áp dụng kiến thức vào sản xuất. Từ năm 2010 chúng tôi đã phối hợp mở 13 lớp với các ngành nghề: chăn nuôi lợn, gà đen, ong mật, chăm sóc cây thảo quả, cây chè cổ thụ, kỹ thuật cắt may... Chú trọng công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm, đời sống của bà con ngày càng khởi sắc, thu nhập được nâng cao. Đến nay, tỷ lệ hộ khá trở lên của xã đạt 36,42%, góp phần giữ vững an ninh trật tự và xây dựng vùng biên giới ngày càng giàu mạnh”.

Đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn lao động và giải quyết việc làm là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm, ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động, đặc biệt là lao động ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số... Tại tỉnh Lai Châu công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được quan tâm, chú trọng, góp phần thu hẹp khoảng cách vùng miền, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương. Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh kịp thời ban hành, triển khai, thực hiện hiệu quả các chương trình, chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyệt việc làm cho người lao động nói chung, đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng, giúp người lao động nâng cao trình độ, chuyên môn kỹ thuật, có việc làm, thu nhập ổn định, cải thiện điều kiện sống, góp phần phát triển kinh tế gia đình và địa phương.

Giai đoạn năm 2019 - 2024, toàn tỉnh đã tổ chức đào tạo cho 47.746 chỉ tiêu, đạt 107,05% kế hoạch tỉnh giao. Trong đó, đào tạo trình độ sơ cấp và đào tạo thường xuyên 44.615 người, đạt 106,73% kế hoạch; đào tạo trình độ cao đẳng, trung cấp 3.131 người, đạt 111,82% kế hoạch; nghề nông nghiệp 32.439 người, chiếm 67,94%; nghề phi nông nghiệp 15.307 người, chiếm 32,06%. Có 47.268 người là dân tộc thiểu số được hỗ trợ đào tạo, chiếm 99% tổng số người đã được hỗ trợ học nghề trên địa bàn tỉnh.

Các lớp học nghề được nhiều trường học tổ chức nhằm phát hiện năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Trong ảnh: Các em học sinh lớp 9 Trường THCS San Thàng (thành phố Lai Châu) học cắt may trang phục truyền thống.

Sau đào tạo có trên 80% số người có việc làm mới hoặc tiếp tục làm nghề cũ nhưng có năng suất, thu nhập cao hơn, trong đó trình độ cao đẳng, trung cấp tìm kiếm được việc làm mới sau đào tạo đạt trên 90%. Kết quả này đã góp phần nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo từ 47,04% năm 2019, lên 58,3% năm 2023, đạt 60,6% vào cuối năm 2024. Tỷ lệ lao động qua đào tạo chuyển dịch theo đúng hướng: nghề nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm 10,12%; nghề công nghiệp - xây dựng tăng 2,32%; nghề dịch vụ tăng 7,85% (so sánh với năm 2019).

Công tác giải quyết việc làm cho lao động hàng năm đều đạt và vượt kế hoạch. Giai đoạn 2019 - 2024, toàn tỉnh đã giải quyết việc làm trong nước cho 52.386 lao động, đạt 103% kế hoạch (bình quân mỗi năm giải quyết việc làm cho trên 8.731 lao động), trong đó giải quyết việc làm cho lao động dân tộc thiểu số là 49.766 người; tổ chức đưa được 1.244 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng, đạt 187% kế koach, trong đó lao động dân tộc thiểu số tham gia xuất khẩu lao động là 1.136 người. Kết quả này đã góp phần tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập, cải thiện điều kiện sống của người dân và công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Với những kết quả đạt được trong 5 năm qua là minh chứng rõ nét, thể hiện sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của các cấp, các ngành nhằm đổi mới, phát triển giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm, tạo nên sự chuyển biến tích cực trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, giải quyết việc làm, tăng năng suất lao động, góp phần giảm nghèo bền vững.